Wereldklompvoetdag: "Een enorm gezondheidsprobleem dat te vermijden is"

Elke 5 minuten wordt er 1 kind geboren met een klompvoet. Hoewel dit met een eenvoudige ingreep in de eerste weken na de geboorte kan worden voorkomen, ontwikkelen heel wat kinderen, voornamelijk in lage- en middeninkomenslanden een permanente handicap. Een enorm gezondheidsprobleem aangezien 80% van de onbehandelde klompvoeten in deze landen voorkomt.

Op Wereldklompvoetdag (zaterdag 3 juni 2023) vraagt Handicap International daarom meer aandacht voor het belang van een vroegtijdige, levensbepalende behandeling.


Een klompvoet is een misvorming aan één of beide voeten die vanaf de geboorte zichtbaar is. Deze misvorming kan ernstige gevolgen hebben, aangezien de voet zonder behandeling geen normale positie kan aannemen. Kinderen met een klompvoet kunnen daardoor geen schoenen dragen en ervaren moeilijkheden bij het verplaatsen, waardoor lange afstanden afleggen onmogelijk is. Ook lijdt deze beperking vaak tot uitsluiting en stigmatisering, omdat kinderen niet langer kunnen deelnemen aan activiteiten met hun leeftijdsgenoten.
 
In 95% van de gevallen kan een blijvende handicap voorkomen worden door een correctie in de eerste weken na de geboorte. Toch lijdt de afwijking, voornamelijk in lage- en middeninkomenslanden tot een permanente handicap. Een direct gevolg van het gebrek aan adequate behandelingen in deze landen, waar 80% van de onbehandelde klompvoeten voorkomt.

"Dit enorme gezondheidsprobleem is nochtans te vermijden,” zegt Uta Prehl, revalidatie-experte bij Handicap International. “Daarom is het zo belangrijk om de misvorming zo vroeg mogelijk op te sporen. Dat is een van de sleutels tot een succesvolle behandeling. Vervolgens kan een doeltreffende behandeling worden gestart om de misvorming te corrigeren. Na een paar maanden zal het kind normaal kunnen lopen. Ik wil daarbij benadrukken dat maatschappelijk werkers een belangrijke rol vervullen in dit verhaal, door met de ouders samen te werken om ervoor te zorgen dat de behandeling wordt nageleefd. Als kinderen niet correct en regelmatig worden gecontroleerd, bestaat het risico dat de voetcorrectie niet het gewenste resultaat zal opleveren. Een goede sensibilisering van de zorgverleners is daarom ook van essentieel belang."
 
Kostenefficiënte behandeling
 
Bij de correctie van een klompvoet wordt gebruik gemaakt van de Ponseti-methode, een zeer effectieve en kostenefficiënte medische behandeling. Deze methode zorgt er meestal binnen zes tot acht weken voor dat de voetpositie van een pasgeboren kind gecorrigeerd wordt en leidt vrijwel altijd tot volledig herstel van de functionaliteit. Tijdens de behandeling krijgt het kind wekelijks nieuwe gipsverbanden die de voeten voorzichtig herpositioneren. Soms volgt daarbij een eenvoudige poliklinische ingreep om de achillespees los te maken.
 
Om de correctie te behouden en het risico op terugval te verminderen, draagt het kind een brace. Die bestaat uit twee schoentjes en een staafje dat de schoenen verbindt. Dat houdt de klompvoet stevig naar buiten gedraaid. Het kind draagt de spalk permanent gedurende de eerste 4 maanden. Daarna wordt deze regelmatig bijgesteld om worden een passende correctie mogelijk te maken. Het is essentieel om het kind voortdurend op te volgen tot het oud genoeg is om te lopen. Zodra het kind begint te lopen, wordt een röntgenfoto gemaakt. Na het stoppen met het dragen van de orthopedische beugel, tussen de leeftijd van 3 en 4 jaar, mogen de consultaties meer gespreid worden. Om een terugval te voorkomen, blijft het wel belangrijk om de opvolging te garanderen tot het einde van de groei van het kind.

Het werk van Handicap International

Sinds enkele jaren leidt Handicap International in verschillende landen kinesitherapeuten op om klompvoeten vroegtijdig op te sporen en op de juiste manier te behandelen.

De organisatie zet dit soort projecten ook vandaag nog voort, met name in Burkina Faso en Sri Lanka, zodat kinderen die met deze misvormingen worden geboren, zonder handicap kunnen opgroeien. 
 
De cijfers

  • Elk jaar worden er ongeveer 100 000 gevallen van klompvoet vastgesteld bij pasgeboren baby’s. Dit komt overeen met 1 geboorte per 5 minuten.
  • 80% van de niet-behandelde klompvoeten worden in ontwikkelingslanden aangetroffen.

Bezoek de website van Handicap International om al hun acties en dagelijks werk te leren kennen

Bron: Wereldgezondheidsorganisatie
Bron foto: © Patrick Meinhardt / HI
  • WVVK